Systemy Informacji Geograficznej (GIS) stały się integralną częścią naszej codzienności – pomagają znaleźć drogę, analizować warunki pogodowe czy zaplanować inwestycje. Dzięki połączeniu danych przestrzennych z informacjami opisowymi otwierają ogromne możliwości w planowaniu. W przypadku ogródków działkowych – ważnych, lecz często niedocenianych elementów zielonej infrastruktury miast – wykorzystanie GIS może znacznie wspomóc sposób ich inwentaryzacji i zarządzania.
W ramach projektu społecznego realizowanego przez członków koła GISCode zinwentaryzowano kluczowe elementy infrastruktury ogródków działkowych, takie jak skrzynki elektryczne, studzienki i hydranty. Proces ten, przeprowadzony przy wsparciu platformy ArcGIS, pomógł lokalnej społeczności uzyskać dostęp do aktualnych i kompleksowych danych, jednocześnie promując zintegrowane zarządzanie przestrzenią miejską. Projekt ma charakter społeczny i wspiera lokalną społeczność w dostępie do informacji.
Dlaczego warto inwentaryzować ogródki działkowe?
Celem niniejszego projektu było stworzenie bazy danych ogródków działkowych oraz wykorzystanie technologii GIS do ułatwienia analizy i dostępu do informacji o tych terenach dla jak najszerszego grona odbiorców. Obszar analizy obejmuje ogródki działkowe im. Michała Kajki w Olsztynie, zlokalizowane na północy osiedla Brzeziny, z zachodnią granicą wyznaczoną przez rzekę Łynę. Powierzchnia ogólna obszaru wynosi około 29 ha. Korzyści płynące z realizacji projektu obejmują lepsze zarządzanie zasobami, zwiększenie bezpieczeństwa użytkowników oraz wsparcie dla działań na rzecz zrównoważonego rozwoju miejskiego.
Wyzwaniem przy zarządzaniu taką ilością danych jest zapewnienie ich aktualności i dokładności, dlatego istotnym aspektem była możliwość udostępnienia danych użytkownikom ogródków działkowych. Pozwoli to w przyszłości usprawnić procesy wymiany danych i informacji z wykorzystaniem do tego narzędzi GIS.
Jakie narzędzia zastosowano?
Projekt bazował na zaawansowanych, a jednocześnie intuicyjnych narzędziach platformy ArcGIS:
- ArcGIS Pro – aplikacja GIS stworzona do opracowywania map oraz analiz;
- ArcGIS Online – platforma przeglądarkowa (webowa), zapewniająca dostęp do danych z dowolnego miejsca, co jest szczególnie przydatne w pracy zespołowej nad projektami GIS;
- Field Maps – narzędzie mobilne, umożliwiające zbieranie danych w terenie z wykorzystaniem formularzy;
- Aplikacje konfigurowane ArcGIS – do prezentacji wyników w atrakcyjnej formie.
Jak przebiegała inwentaryzacja?
Prace terenowe poprzedziło przygotowanie odpowiednich danych bazowych. Można oczywiście wybrać jeden z wielu gotowych podkładów, jak np. OpenStreetMap, co jest bardzo często stosowane. Jednocześnie są pewne rodzaje danych, które na takich podkładach nie są prezentowane – np. dane o planowanych inwestycjach, terenach zamkniętych czy specjalistyczne dane branżowe. Pierwszym krokiem była więc georeferencja map, a następnie ich wektoryzacja – tworzenie punktów, linii i poligonów odzwierciedlających infrastrukturę.
Opracowana mapa została udostępniona do ArcGIS Online. W dalszej kolejności należało odpowiednio skonfigurować formularze do zbierania danych w aplikacji ArcGIS Field Maps. Kreator Field Maps umożliwia skonstruowanie warstwy, na której użytkownik będąc w terenie będzie dodawać nowe obiekty wraz z odpowiednimi atrybutami tj. liczba, tekst, data czy pole wyboru.
Inwentaryzacja – wszystko jest pod ręką!
Zbieranie danych w terenie jest możliwe poprzez wersję mobilną aplikacji, która dostępna jest zarówno na smartfony, jak i tablety. Aplikacja śledzi pozycję GPS, co pozwala na precyzyjne zaznaczanie lokalizacji obiektów oraz wypełnianie odpowiednich atrybutów. W przypadku miejsc niedostępnych można ręcznie ustawić pozycję na mapie.
Tworzenie portalu mapowego
Zebranie danych to jedna kwestia, ważna była także ich wizualizacja, aby były dostępne dla wszystkich zainteresowanych w formie portalu online. Dane z inwentaryzacji zostały automatycznie zapisane w ArcGIS Online, co pozwoliło na szybkie i intuicyjne tworzenie aplikacji mapowych, przystosowanych do potrzeb użytkowników. Kreatory ArcGIS zawierają kilkanaście wzorów z gotowymi narzędziami. Narzędzia te umożliwiają szybkie tworzenie intuicyjnych aplikacji webGIS, które mogą być dostosowane estetycznie i funkcjonalnie do potrzeb użytkownika. Portal mapowy umożliwia wszystkim, w tym działkowcom i zarządcom, wygodny dostęp do informacji.
Zintegrowana platforma ArcGIS – klucz do sukcesu
Jednym z największych atutów projektu była możliwość korzystania z pełnej platformy ArcGIS, co pozwoliło na płynne przejście między poszczególnymi etapami prac – od przygotowania własnego podkładu mapowego, przez zbieranie danych w terenie, po publikację wyników. Integracja narzędzi sprawiła, że cały proces był nie tylko efektywny, ale także intuicyjny.
Nowoczesne zarządzanie przestrzenią dzięki GIS
Projekt ukazuje, jak duży potencjał kryje się w technologii GIS w kontekście zarządzania zielonymi przestrzeniami. Precyzyjna geolokalizacja, bieżąca aktualizacja danych i możliwość ich atrakcyjnej prezentacji sprawiają, że GIS staje się nieocenionym wsparciem dla lokalnych społeczności i zarządców. Dzięki platformie ArcGIS można łatwo połączyć dane, ludzi i procesy – na przykład udostępniając wyniki inwentaryzacji działkowcom, urzędnikom miejskim czy urbanistom – co pozwala na bardziej zrównoważone i efektywniejsze zarządzanie przestrzenią. Projekt pokazuje, jak skuteczne jest połączenie tradycyjnych rozwiązań GIS z nowoczesnymi technologiami – przynosi to korzyści w postaci wyższej jakości danych przestrzennych, przejrzystości informacji i wygodnego dostępu, zarówno dla użytkowników, jak i zarządzających.
Chcesz zobaczyć, jak technologia GIS zmienia sposób zarządzania przestrzenią? Zeskanuj kod QR, odwiedź portal mapowy i odkryj ogródki działkowe z zupełnie nowej perspektywy!
