Organizacje pozarządowe niosą pomoc poszkodowanym podczas katastrof i konfliktów, działają na rzecz równości, praw człowieka, zachowania bioróżnorodności naszej planety i wielu innych celów. Skuteczna realizacja ich zadań wiąże się jednak z szeregiem wyzwań. Często największym z nich jest odpowiednia koordynacja działań zarówno względem beneficjentów, jak i darczyńców czy własnego zespołu. Kolejnym jest zarządzanie zasobami, które stanowi klucz do efektywnych działań. Menedżerom trzeciego sektora z pomocą przychodzi technologia i narzędzia wykorzystujące system informacji geograficznej (GIS). Zastosowanie cyfrowych map i zaawansowanej analityki może znacznie usprawnić pracę tych podmiotów oraz zwiększyć jej skuteczność.
Do skutecznego działania organizacji pozarządowej nie wystarczy sama, choćby najbardziej szczytna misja czy idea. Często nie wystarczą także same środki finansowe. Konieczne jest odpowiednie zarządzanie działaniami, które bazować będzie na wiarygodnych, sprawdzonych danych. I choć każda z organizacji działających w trzecim sektorze gospodarki ma swój własny, często unikatowy cel i model działania, łączy je jedno. Jako organizacje non-profit muszą jak najlepiej wykorzystać wszystkie posiadane zasoby. Aby tak się stało, konieczne jest właściwe zidentyfikowanie zarówno potencjalnych darczyńców, zainteresowanych wsparciem danego działania, jak i beneficjentów, do których działania te zostaną skierowane. Nie mniej ważne jest także wykazanie potencjalnych i faktycznych efektów swych działań i określenie, na ile udało się zrealizować zakładany cel. Wreszcie należy odpowiednio określić wszelkie priorytety, by wybrać optymalny model realizacji zakładanych celów.
Wszystkie te czynniki posiadają swój komponent geolokalizacyjny. To sprawia, że o pracy takiej organizacji można mówić językiem geoprzestrzennym, czyli przy użyciu map obrazujących jej działania. Warunek jest tylko jeden: wykorzystanie narzędzi, które bazują na systemie informacji geograficznej (GIS). Dzięki nim można dla każdej organizacji czy inicjatywy z trzeciego sektora stworzyć jedną spójną platformę nawigacyjną, która pozwoli na:
- zwiększenie wydajności operacyjnej,
- poprawę alokacji zasobów,
- mierzenie efektywności działań,
- skupienie wszystkich interesariuszy działań.
Platforma taka daje nie tylko możliwość zebrania wszystkich kluczowych danych w jednym miejscu i prezentowania ich w przejrzysty, graficzny sposób. Pozwala także organizacjom non profit na optymalizację swoich działań w czasie, zgodnie ze zmieniającymi się na bieżąco uwarunkowaniami, które można wizualizować w systemie. To zaś dodatkowo optymalizuje wysiłki, podejmowane by osiągnąć zakładany cel. Stąd nie brak organizacji, które choć działają w wielu różnych obszarach, wykorzystują w swej pracy systemy GIS. Spójrzmy na kilka przykładów.
GIS w YMCA
YMCA to organizacja znana na całym świecie. W Stanach Zjednoczonych działa ponad 2600 jej oddziałów, które obsługują około 20 milionów członków, czyli jednego na 16 Amerykanów. Ta skala stanowi jednak wyzwanie. Każdy oddział YMCA służy bowiem społecznościom o innych potrzebach. W zróżnicowanym społeczeństwie czasami trudno jest je rozpoznać, a co dopiero zaspokoić.
Dlatego YMCA bazuje na jednej spójnej platformie, zasilanej technologią GIS. Organizacja przyjęła podejście oparte na danych po to, by lepiej zrozumieć, jak zmienia się amerykańskie społeczeństwo i jak te zmiany powinny wpływać na jej działalność na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym. Korzystając z systemu GIS, pracownicy organizacji mogą badać społeczności, w których działają, i potwierdzać swoje przypuszczenia dotyczące potrzebnych programów.
Mapy i dane GIS pomagają organizacji lepiej zrozumieć świat w jego obecnym kształcie, a także przewidywać przyszłość. „Młodzi ludzie w społecznościach, którym służymy, szukają obecnie innych usług i wsparcia niż ich rodzice i dziadkowie. Pokolenie Z jest pierwszym, dla którego Internet nie jest wynalazkiem, ale czymś oczywistym” – zauważa Maria-Alicia Serrano, starszy dyrektor ds. badań, analiz i insightów YMCA of the USA.
Zabezpieczyć łańcuchy dostaw
Direct Relief, z siedzibą w Santa Barbara w Kalifornii, specjalizuje się w rozwiązywaniu problemów z łańcuchami dostaw w sytuacjach kryzysowych. Kiedy dochodzi do katastrofy, organizacja określa najlepszy sposób pozyskania potrzebnych materiałów, często współpracując z prywatnymi producentami, którzy dostarczają produkty do stref objętych pomocą.
Gdy epidemia COVID-19 stawała się coraz poważniejsza, organizacja pomogła 50 instytucjom w pięciu chińskich miastach zdobyć maski, rękawiczki i inne środki ochrony indywidualnej. Pracownicy Direct Relief wykorzystali swój system informacji geograficznej (GIS), aby stworzyć mapę i przeanalizować przepływ towarów. Było to bardzo cenne doświadczenie. Już na początku marca 2020 r. organizacja skoncentrowała wszystkie swoje wysiłki związane z pandemią na Stanach Zjednoczonych. Z punktu widzenia łańcucha dostaw problem był tak samo istotny. W takich miejscach, jak Nowy Jork, całe szpitale były zmuszone poświęcić wszystkie swoje zasoby pacjentom chorym na COVID-19.
Kiedy rozpoczęła się pandemia, pracownicy organizacji Direct Relief skupili się na zarządzaniu i monitorowaniu łańcuchów dostaw przy użyciu map GIS i wykorzystujących je pulpitów nawigacyjnych. „GIS jest częścią prawie wszystkiego, co robimy” – przyznaje Andrew Schroeder, wiceprezes Direct Relief ds. badań i analiz. „Tym, od czego zaczynamy nasze działanie, jest szybkie stworzenie map dystrybucji, które pokazują, z kim się kontaktujemy, komu pomagamy i dokąd trafiają dostawy”.
Obecnie organizacja, w związku z konfliktem zbrojnym na Ukrainie, współpracuje bezpośrednio z ukraińskim Ministerstwem Zdrowia i innymi partnerami w regionie, aby dostarczyć potrzebną pomoc medyczną, od koncentratorów tlenu po leki do leczenia krytycznego – jednocześnie przygotowując się do zaoferowania długoterminowej pomocy medycznej dla osób przesiedlonych lub dotkniętych konfliktem.
Sprawiedliwość podziałów
W 2011 roku hrabstwo Kern, położone w rolniczej Central Valley w Kalifornii, na nowo wyznaczyło okręgi wyborcze do rady szkolnej, która ma niebagatelny wpływ na funkcjonowanie lokalnych społeczności. Nowe granice podzieliły największą społeczność latynoską w hrabstwie na dwa okręgi. Choć stanowią oni ponad połowę mieszkańców Kern, to nowy podział uczynił ich mniejszością w obu tych obszarach i skutecznie ograniczył ich reprezentację w radzie. Fundacja Dolores Huerta postanowiła wykorzystać GIS do zmapowania i zaproponowania uczciwego podziału. GIS umożliwił organizacji pokazanie odpowiednich informacji w postaci warstw na mapie. „Użyliśmy danych na temat populacji. Chcieliśmy, aby były one przedstawione wizualnie” – wyjaśnia Sophia Garcia, analityk fundacji. „Mapa wyraźnie pokazała, kto czerpie korzyści ze sposobu wytyczenia nowych linii podziału i jak ten podział negatywnie wpływa na nasze latynoskie społeczności”.
Prezentacja mapy służyła dwóm celom. Po pierwsze był to zwięzły sposób prezentacji w skondensowanej formie dużej ilości materiałów pomocniczych do przedstawienia planu organizacji. Po drugie przygotowana mapa pozwoliła zmobilizować lokalną społeczność do działania. A przekonanie zapracowanych ludzi o ważności wyborów do rady szkolnej może być naprawdę niełatwym zadaniem. Jednak udostępniając mapę społecznościom, które reprezentuje, fundacja pomogła ludziom dostrzec i zrozumieć nierówności w sposób, którego nie byliby w stanie pojąć, widząc same liczby. I choć w hrabstwie Kern finalnie nie przyjęto w całości rozwiązań proponowanych przez Fundację Dolores Huerta, to praca okazała się opłacalna, gdyż pozwoliła osiągnąć cel, jakim było zapewnienie w radzie szkolnej właściwej reprezentacji wszystkich osób zamieszkujących hrabstwo.
Wsparcie każdego celu
To tylko kilka z wielu przykładów, jak organizacje z trzeciego sektora mogą wykorzystywać narzędzia GIS na rzecz optymalizacji swych działań. Obszarów, w których system informacji geograficznej może być znacznym wsparciem, jest naprawdę wiele, od rozpoznania lokalnych potrzeb, poprzez komunikację z interesariuszami i planowanie działań, na raportowaniu ich efektów kończąc.
Oferta Esri dla organizacji non profit to nie tylko produkty informatyczne, ale także dostęp do zasobów i wiedzy, które pomagają w realizacji misji, osiągnięciu wymiernych efektów, zaangażowaniu społeczności i promowaniu idei wdrażanej przez organizację.